Dünya ticaretinin gelişmesi ve yaşam standardının yükselmesi arzu edilen gelişmeler olduğu halde, bu gelişmeler çevre üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor. Çevre koruma hareketlerinin artması da bu konuda toplumların bilinçlendiğini gösteriyor. Her ne kadar bilinç artmış olsa da burada en önemli görev işletmelere düşüyor. Küresel rekabet ortamı içerisinde yer almaya çalışan şirketlerin, çevre koruma yasalarına uymanın ötesinde çevre korumacılığını bir işletme politikası olarak benimsemesi ve toplumların bu konudaki duyarlılığını paylaşması gerekiyor.
Çevreye duyarlı işletme olmanın her ne kadar maliyetli olduğu düşünülse de, sanayici bu konuda yapacağı çalışmalarda üniversitelerden sanayi bakanlığına hatta Birleşmiş Milletlere kadar birçok yerden destek alabiliyor.
ÇEVRECİ ÜRETİM KAZANDIRIYOR
Bölgede gerek bünyesinde çevre mühendisi barındıran gerekse çevre mühendislerinden danışmanlık hizmeti alan işletmelerin sayısı oldukça az. Birçok işletme bünyesinde Çevre Mühendisi bulundurmayı ek bir maliyet olarak görüp bundan kaçınmaya çalışıyor, fakat uzun vadede bakıldığında çevreci üretim işletmeye daha fazla şey kazandırıyor. Çevre mühendisleri, değişen yönetmelikler ve bakanlıklarla olan tüm münasebetleri takip etmekle kalmayıp hukuki belgelerini de düzenliyor. Çevre mühendisi bulunduran firmalar hem yaptırımlardan kurtuluyor hem de şirkete ceza kesilmesine engel oluyor. Hatta bazı durumlarda cezaların katlanması yetmezmiş gibi işletmelerin kapanması bile söz konusu olabilirken işi uzmanına bırakmak firmaları cezadan kurtararak karlılığına yardımcı oluyor.
GELECEK NESİLLERE MİRAS BIRAKMALI
Çevreye daha duyarlı olmak isteyen işletmelerin gerek Birleşmiş Milletler projelerinden gerekse Sanayi Bakanlığının uygulamış olduğu SAN-TEZ projelerinden yaralanabildiğini söyleyen Çukurova Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Çağatayhan Ersü, ayrıca Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı’nın (TTGV) Çevre Teknolojileri Desteklerinden de faydalanılabileceğini belirtti. Ersü, TÜBİTAK destekli yapılacak Ar-Ge projelerinde çevreci bir yol izlendiği zaman projenin lehte değerlendirildiğinin altını çizerken, SANTEZ ve TÜBİTAK için özellikle üniversitelerle iş birliği yapılması gerektiğini vurguladı. Ersü, “Üniversitemiz bünyesinde bulunan Teknokent’ten ve fakültemizden sanayiciye gereken yönlendirmeyi yapıyoruz” dedi. Çevreye daha az zarar vererek gelecek nesillere kalabilecek ham madde kaynaklarının kullanılması sağlanırken işin ehline başvurulması gerektiğini ifade eden Ersü, “Verilen destekler teknolojiyi geliştirmeye ve kapasiteyi arttırmaya yönelik yapılırken bölgede ilk ya da az olan teknolojiye destekler daha çok veriliyor. Çevreci derken fonksiyonel de olmalı. Yapılacak yatırımlar çevreye daha az zarar vermeli ve çevreyi koruyabilmeli” dedi.
YÜZDE 50 DESTEK
Adana ÜSAM Genel Koordinatörü Prof. Dr. Hamit Serbest ise, sanayici için ellerinden geleni yapmaya hazır olduklarını ifade etti. Serbest, sanayiciye verilen destekler hakkında şu bilgiyi verdi: “TTGV’nin desteklediği konular kapsamında proje en fazla 1,5 yılda tamamlanması gerekirken, destek miktarı ise en fazla 1 milyon dolar olarak belirtiliyor. Projenin yüzde 50’sini destekleyen TTGV’ye ödemeyi bir yılı geri ödemesiz toplam 4 yılda faizsiz olarak yapabiliyorsunuz. Aynı şekilde SANTEZ için başvuranlar Sanayi Bakanlığından projenin en fazla yüzde 75’ini alabilecekler”.
DESTEKLENMESİNE KARAR VERİLEN KONULAR
-Atıkların kaynağında azaltılması, üretime döndürülmesi (atık geri dönüşümü ve geri kazanımı)
-Su tasarrufu, atık su geri kazanımı
-Emisyonların kaynağında azaltılması, hammadde tüketiminin azaltılması
-Tehlikesiz ya da tehlikelilik düzeyi daha düşük kimyasal madde kullanımına geçilmesi
-Yağ tüketiminin / atık yağ oluşumunun azaltılması
-Enerji üretim ve kullanımında çevre dostu teknolojiler
-Atıklardan yeni ürün/ yakıt/ enerji üretimi (Öncelik: Organik atık – biyoürünler)
-Çevre dostu ürün üretimi
-Endüstriyel ekoloji (simbiyoz) (Örnek: fiziksel olarak yakın iki firmanın birbirlerinin atığını/atık ısısını kullanması)
-Karbon tutma ve depolama sistemleri
ÖNCELİKLER
-Yerli teknoloji ve ekipman kullanımı
-Yenilikçi ve/veya ileri teknoloji (malzeme, elektronik, yazılım, vb.) uygulamaları
-Destek Mekanizması
Kaynak : Refleks Gazetesi 2010